منتومهر آکادمی

تحقیقات علمی نشان داده‌اند که بی حوصلگی در زنان و مردان می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد. این تفاوت ها می تواند از نظر فرکانس بی حوصلگی؛ یعنی دفعات و میزان تجربه‌ی بی حوصلگی و هم از نظر نحوه‌ی واکنش به آن بررسی شود. علاوه بر اینکه بی حوصلگی در زنان و مردان می‌تواند از نظر شدت، دلایل و نحوه‌ی مدیریت بی حوصلگی نیز تفاوت‌هایی داشته باشد. گرچه این تفاوت‌ها بیشتر به عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی مرتبط هستند، اما نمی توان گفت این تفاوت‌ها به طور مطلق در همه افراد صدق می‌کنند. درواقع به عوامل فردی، فرهنگی و اجتماعی نیز بستگی دارند. در ادامه این تفاوت ها را با هم دقیق تر بررسی می کنیم.

• تفاوت‌های زیستی و روان‌شناختی

• اثر هورمون‌ها در بی حوصلگی زنان: تغییرات هورمونی در زنان، مانند تغییرات در طول چرخه قاعدگی، بارداری یا یائسگی، می‌تواند بر سطح انرژی، انگیزه و احساس بی حوصلگی زنان تأثیر بگذارد.
• تحمل عدم تحریک ذهنی در بی حوصلگی مردان: برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مردان نسبت به زنان کمتر تحمل بی حوصلگی را دارند و بیشتر به دنبال محرک‌های قوی‌تر مانند فعالیت‌های پرهیجان یا خطرناک هستند.

• تفاوت در دلایل بی حوصلگی
• دلایل بی حوصلگی مردان بیشتر با نیاز به هیجان و تحریک بیشتر در ارتباط است. در نتیجه احتمال بیشتری وجود دارد که مردان بی حوصلگی را با فعالیت‌های پرخطر مثل رانندگی سریع، شرط‌بندی، یا کارهای ماجراجویانه برطرف کنند. یا اینکه ممکن است بیشتر به بازی‌های ویدیویی، ورزش‌های رقابتی یا فعالیت‌های فیزیکی رو بیاورند.
• دلایل بی حوصلگی در زنان بیشتر به یکنواختی در روابط اجتماعی یا کارهای روزمره مرتبط است.زنان ممکن است در شرایط یکنواخت احساس بی حوصلگی بیشتری داشته باشند و بیشتر به دنبال تغییر در روابط اجتماعی، محیط یا برنامه‌ی روزانه باشند. در نتیجه احتمال بیشتری دارد که بی حوصلگی را با ارتباطات اجتماعی، مطالعه یا فعالیت‌های هنری برطرف کنند.

• تفاوت در نحوه واکنش به بی حوصلگی

• مردان ممکن است تمایل بیشتری به رفتارهای فعال، هیجان‌انگیز و گاهی پرخطر برای فرار از بی حوصلگی داشته باشند. در واقع بیشتر به سمت فعالیت‌های پرتحرک، چالش‌برانگیز و حتی پرخطر مثل ورزش‌های هیجانی، رانندگی پرسرعت، شرط‌بندی، یا بازی‌های رقابتی کشیده می‌شوند. از نظر علمی احتمال رفتارهای تکانشی (Impulsivity) در مردان هنگام بی حوصلگی بیشتر است.

• زنان معمولاً از روش‌های اجتماعی یا خلاقانه مانند صحبت با دوستان، تغییر دکوراسیون، خرید یا فعالیت‌های هنری برای مقابله با بی حوصلگی استفاده می‌کنند. زنان از راه‌هایی مثل برقراری ارتباط اجتماعی، گپ زدن، خرید، یا درگیر شدن در فعالیت‌های احساسی سعی می‌کنند بی حوصلگی را کاهش دهند. برخی مطالعات نشان داده که زنان در هنگام بی حوصلگی بیشتر به نشخوار فکری (Rumination) دچار می‌شوند، یعنی بارها و بارها در ذهنشان درباره‌ی احساسات و وضعیت خود فکر می‌کنند.

• تفاوت در میزان تجربه‌ی بی حوصلگی

برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مردان به طور کلی بیشتر از زنان دچار بی حوصلگی می‌شوند، به‌ویژه در موقعیت‌های تکراری یا غیرچالش‌برانگیز. در مقابل، زنان معمولاً از حساسیت عاطفی بیشتری برخوردارند و ممکن است بی حوصلگی را به شکل‌های متفاوتی تجربه کنند، مثلاً همراه با اضطراب یا نارضایتی از روابط اجتماعی. در نتیجه، مردان بیشتر از زنان در شرایط کم‌تحرک مثل انتظار کشیدن، یا یکنواختی در کار بی حوصلگی را گزارش می‌کنند. در حالی که زنان بیشتر در شرایط احساسی مثل روابط اجتماعی بی‌معنا دچار بی حوصلگی می‌شوند.

• تأثیر بی حوصلگی بر سلامت روان

در مردان بی حوصلگی ممکن است باعث افزایش رفتارهای پرخطر (مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل، یا رانندگی خطرناک) شود. در زنان بی حوصلگی ممکن است بیشتر با احساسات منفی، اضطراب یا نشخوار فکری همراه شود که در برخی موارد می‌تواند خطر افسردگی را افزایش دهد. بنابراین تأثیر بی حوصلگی بر سلامت روان بسته به جنسیت و نحوه‌ی مدیریت آن می تواند متفاوت باشد.

جمع‌بندی

در نهایت اینکه به عنوان یک جمع بندی می توان گفت که بی حوصلگی مردان و بی حوصلگی زنان با هم متفاوت هستند و این تفاوت‌ها بیشتر به نحوه‌ی تجربه و مدیریت آن برمی‌گردد. مردان بیشتر به دنبال فعالیت‌های فیزیکی یا پرهیجان هستند، در حالی که زنان بیشتر به سمت ارتباطات اجتماعی یا درون‌گرایی سوق پیدا می‌کنند. این تفاوت‌ها به عوامل زیستی، روان‌شناختی و فرهنگی وابسته‌اند و نمی‌توان آن‌ها را کاملاً مطلق دانست. بنابراین گرچه بی حوصلگی مردان و زنان می‌تواند دلایل و واکنش‌های متفاوتی داشته باشد، اما اساس آن در هر دو جنس یکسان است: کمبود تحریک ذهنی یا یکنواختی محیط. علاوه بر اینکه این این تفاوت‌ها ممکن است تحت تأثیر ژنتیک، فرهنگ، تربیت و تجارب شخصی نیز باشند و به عبارتی این موارد کاملاً مطلق نیستند. این یعنی ممکن است زنانی باشند که مانند مردان واکنش نشان دهند و بالعکس.

این مطالب بر اساس تحقیقات علمی، مطالعات روان‌شناختی و مقالات منتشرشده در ژورنال‌های معتبر ارائه شده‌اند. منبع اصلی این تفاوت‌ها به مطالعات روان‌شناسی تجربی، علوم اعصاب، و جامعه‌شناسی برمی‌گردد که تأثیر هورمون‌ها، تفاوت‌های شخصیتی، و نقش‌های اجتماعی را در نحوه تجربه بی حوصلگی بررسی کرده‌اند. برخی از منابع علمی مرتبط:

1. “The Experience of Boredom: Gender Differences and Psychological Correlates” – این مطالعه نشان می‌دهد که مردان نسبت به زنان آستانه‌ی تحمل پایین‌تری در برابر بی حوصلگی دارند و بیشتر به دنبال فعالیت‌های پرهیجان می‌روند.
2. “Boredom Proneness and Sensation Seeking in Males and Females” – نشان می‌دهد که مردان بیشتر مستعد بی حوصلگی ناشی از کمبود هیجان هستند، در حالی که زنان بیشتر بی حوصلگی ناشی از عدم تعامل اجتماعی را تجربه می‌کنند.
3. مطالعات علوم اعصاب (Neuroscience Research on Boredom) – برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ساختار مغزی و فعالیت دوپامین در مردان و زنان تفاوت‌هایی دارد که می‌تواند بر نحوه‌ی پردازش احساس بی حوصلگی تأثیر بگذارد.