بی‌حوصلگی در مردان، مانند زنان، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. با این حال، برخی از عوامل به دلیل تفاوت‌های بیولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی، در مردان بیشتر شایع هستند.
علائم بی‌حوصلگی مردان
بی حوصلگی مردان علائم مختلفی دارد که ممکن است در ابتدا بی‌اهمیت به نظر برسند اما در صورتی که این علائم ادامه‌دار شوند باید به فکر چاره‌ای برای آن باشید. مشهودترین علائم بی حوصلگی در مردان عبارتند از:
- احساس خستگی و بی‌حالی در تمام ساعات شبانه‌روز
- بی‌علاقگی به انجام هر گونه کار و فعالیتی
- احساس بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- احساس پوچی و بی‌معنا بودن زندگی
- مشکل در تمرکز
- پرخاشگری
- افسردگی
دلایل بی‌حوصلگی مردان و راهکاری برای هر کدام از آن ها
اگر به دنبال رفع بی حوصلگی مردان هستید باید در قدم اول دلیل این بی حوصلگی را بشناسید. دلایل متنوعی می‌تواند وجود داشته باشد که یک مرد احساس بی حوصلگی، کسالت و دلزدگی از زندگی داشته باشد. هر کدام از این موارد در نوع موقت بی حوصلگی راهکارهایی دارند که در این مقاله به شرح آن ها خواهیم پرداخت، اما در بی حوصلگی طولانی مدت و مزمن پیشنهاد می شود؛ حتما به منتور مراجعه و در جلسات منتورینگ شرکت کنید.
فشارهای اجتماعی و فرهنگی
می توان گفت: در تمامی فرهنگ ها و جوامع، باور غالب بر این است: مردان باید قوی، مستقل و موفق باشند و این باور ذهنی می‌تواند منجر به فشارهای فکری و روانی گسترده ای شامل: استرس، اضطراب و احساس بی‌حوصلگی شوند. از طرفی مردان فکر می‌کنند اگر احساسات خود را بیان کنند ضعیف جلوه می‌کنند برای همین منزوی و گوشه‌گیر شده و از کمک گرفتن از دیگران اجتناب می‌کنند.
شرح یک پژوهش:
بر اساس آمار انجمن خودکشی جهانی(International association for suicide prevention :IASP) میزان اقدام به خودکشی در زنان 3 برابر مردان است و این در حالی است که میزان اقدام به خودکشی عامدانه منجر به مرگ در مردان 3 برابر خانم ها است. این آمار به خوبی بیانگر خودداری شدید مردان در ایجاد و نگهداشت شبکه های اجتماعی حمایتی و بیان احساسات خود است.
راهکارها:
- بیان احساسات برای همه انسان‌ها، چه مرد و چه زن، امری ضروری است.
متأسفانه، باورهای غلط و کلیشه‌های جنسیتی باعث شده‌اند که بسیاری از مردان احساس کنند بیان احساساتشان، به‌ویژه احساسات آسیب‌پذیر مانند غم، ترس یا ناامیدی، نشانه‌ی ضعف است.
برای این که مردان بتوانند احساسات خود را به راحتی بیان کنند، باید فرهنگ جامعه تغییر کند. باید به مردان یاد بدهیم که بیان احساساتشان نشانه‌ی ضعف نیست، بلکه نشانه‌ی قدرت و سلامت روان است. باید به مردان اجازه بدهیم که آسیب‌پذیر باشند و احساسات خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند.
چرا بیان احساسات برای مردان مهم است؟
اگر مردان عادت کنند با احساسات و عواطف خود به شکل درست و منطقی برخورد کرده و آنها را بیان کنند از سلامت روان بیشتری برخوردار خواهند بود. همچنین بیان احساسات به مردان کمک می‌کند تا روابط عمیق‌تر و معنادارتری با دیگران برقرار کنند. وقتی مردان احساسات خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند، به آنها اجازه می‌دهند که آنها را بهتر بشناسند و با آنها همدلی کنند و در نتیجه؛ تصمیمات بهتری بر اساس منطق و عقلانیت گرفته و به رشد و شناخت بیشتری از خود می‌رسند.
چگونه مردان می‌توانند احساسات خود را بیان کنند؟
شناسایی احساسات: اولین قدم برای بیان احساسات، شناسایی آنها است. مردان باید یاد بگیرند که احساسات مختلف را از هم تشخیص دهند و نام‌گذاری کنند.
پذیرش احساسات: همه احساسات، چه مثبت و چه منفی، طبیعی و انسانی هستند. مردان باید یاد بگیرند که احساسات خود را بدون قضاوت بپذیرند.
صحبت کردن: صحبت کردن با یک دوست، عضو خانواده یا منتور می‌تواند به مردان کمک کند تا احساسات خود را بیان کنند.
نوشتن: نوشتن احساسات در یک دفترچه یادداشت یا وبلاگ می‌تواند به مردان کمک کند تا احساسات خود را پردازش کنند.
هنر: بیان احساسات از طریق هنر، مانند نقاشی، موسیقی یا نوشتن، می‌تواند راهی خلاقانه و مؤثر برای بیان احساسات باشد.
فعالیت بدنی: ورزش کردن می‌تواند به مردان کمک کند تا استرس و تنش را کاهش دهند و احساسات خود را بهتر مدیریت کنند.
آیا گریه کردن برای مردان زشت است؟
قطعا تا به حال عبارت «مرد که گریه نمیکنه» را شنیده‌اید. این گزاره بارزترین و بیاساسترین کلیشه جنسیتی در جامعه است که مردان را تشویق به سرکوب احساسات خود می‌کند. این سرکوب پیامدهای ناخوشایندی در روابط کاری و خانوادگی مردان ایجاد می‌کند.
گریه کردن یک واکنش طبیعی و انسانی به احساسات قوی است. گریه کردن نشانه‌ی ضعف نیست، بلکه نشانه‌ی شجاعت و صداقت است. مردانی که از گریه کردن نمی‌ترسند، قوی‌تر و سالم‌تر هستند. آنها به خودشان اجازه می‌دهند که احساسات خود را تجربه کرده و از آنها عبور کنند.
مشکلات شغلی و مالی
استرس ناشی از شغل، مشکلات مالی و عدم رضایت شغلی می‌تواند منجر به احساس بی‌حوصلگی و ناامیدی در مردان شود. مردان ممکن است احساس کنند که هویت آنها با شغلشان گره خورده است، و در صورت عدم موفقیت در شغلشان، احساس بی‌ارزش و بی‌معنا بودن زندگیشان کنند.
راهکارها:
موفق نبودن در شغل می‌تواند برای هر مردی ناامیدکننده باشد، اما این پایان راه نیست. با بررسی دقیق شرایط، تعیین اهداف جدید و تلاش مستمر، می‌توان مسیر شغلی را تغییر داد و به موفقیت دست یافت. در اینجا چند راهکار برای مردانی که در شغل خود موفق نیستند، ارائه می‌شود:
ارزیابی دقیق شرایط:
- شناسایی نقاط ضعف و قوت: ابتدا باید مشخص کنید که چه عواملی باعث عدم موفقیت شما در شغل فعلی شده‌اند. آیا مهارت‌های لازم را ندارید؟ آیا محیط کاری مناسب نیست؟ آیا اهداف شغلی شما واقع‌بینانه نیستند؟
- بررسی میزان رضایت شغلی: آیا از شغل خود لذت می‌برید؟ آیا احساس می‌کنید که کارتان ارزشمند است؟ عدم رضایت شغلی می‌تواند انگیزه شما را کاهش دهد.
- مشورت با افراد متخصص: با افراد باتجربه در حوزه کاری خود مشورت کنید. آنها می‌توانند دیدگاه‌های ارزشمندی را ارائه دهند.
حوصله ندارم! چرا حوصله ام سر میره؟ پاسخ کاملا علمی و عملی به این سوال
تعیین اهداف جدید:
اهداف واقع‌بینانه: اهدافی را تعیین کنید که با توانایی‌ها و شرایط شما همخوانی داشته باشند.
اهداف قابل اندازه‌گیری: اهدافی را تعیین کنید که بتوانید پیشرفت خود را در آنها اندازه‌گیری کنید.
اهداف زمان‌بندی شده: برای رسیدن به اهدافتان، زمان‌بندی مشخصی را تعیین کنید.
تلاش برای بهبود شرایط:
افزایش مهارت‌ها: در دوره‌های آموزشی شرکت کنید، کتاب‌های مرتبط را مطالعه کنید و از تجربیات دیگران استفاده کنید.
تغییر محیط کاری: اگر محیط کاری برای شما مناسب نیست، به دنبال فرصت‌های شغلی جدید در شرکت‌های دیگر باشید.
تغییر مسیر شغلی: اگر احساس می‌کنید که شغل فعلی با استعدادها و علاقه‌های شما همخوانی ندارد، به دنبال تغییر مسیر شغلی خود باشید.
ایجاد شبکه ارتباطی: با افراد فعال در حوزه کاری خود ارتباط برقرار کنید. این ارتباطات می‌توانند فرصت‌های شغلی جدیدی را برای شما ایجاد کنند.
استفاده از فرصت‌های کارآموزی: شرکت در دوره‌های کارآموزی می‌تواند به شما در کسب تجربه و مهارت‌های جدید کمک کند.
موفقیت شغلی یک فرآیند زمان‌بر است. صبور باشید و از تلاش دست نکشید. از اشتباهات خود درس بگیرید و آنها را به فرصتی برای رشد تبدیل کنید. به یاد داشته باشید که موفقیت فقط در شغل خلاصه نمی‌شود. به جنبه‌های دیگر زندگی خود مانند خانواده، دوستان و سرگرمی‌ها نیز توجه کنید.
مشکلات در روابط
مشکلات در روابط عاطفی، خانوادگی یا دوستانه می‌تواند منجر به احساس تنهایی، کسالت و بی‌حوصلگی شود. مردان ممکن است در برقراری ارتباط عاطفی با دیگران مشکل داشته باشند، که می‌تواند منجر به احساس تنهایی و بی‌حوصلگی شود.
راهکارها
- شناسایی و پذیرش احساسات:
نخستین گام؛ شناخت و پذیرش احساسات است. مردان باید یاد بگیرند که احساسات خودشان را شناسایی کنند و در گام بعد؛ دست یابی به این باور فرهنگی است که بیان هیجانات (Emotions) نشانه‌ی قدرت است نه ضعف. مردان باید بدانند که اشکالی ندارد اگر احساسات خود را بروز دهند و از دیگران کمک بگیرند.
- ایجاد شبکه های اجتماعی حمایتی
تلاش برای شناسایی شبکه های اجتماعی حمایتی گوناگون، تعیین نقش سازنده و موثر برای خود در این شبکه ها: به ایجاد حلقه های ارتباط هیجانی منجر می شود. این امر منجر به ایجاد بازوهای هیجانی متنوع با کارکرد وسیع برای یک مرد و تقسیم بار هیجانی/عاطفی او می شود که در نهایت ایجاد تعادل و آرامش در زندگی را به دنبال دارد و احساس تنهایی را کاهش دهند.
یکی از راهکارهای موثر ایجاد شبکه های اجتماعی حمایتی؛ شرکت عامدانه و فعال در فعالیت‌های گروهی مانند ورزش، باشگاه‌های کتابخوانی یا گروه‌های داوطلبانه و …. است.
- شرکت در جلسات منتورینگ: در صورت نیاز، حضور موثر در جلسات منتورینگ می‌تواند به مردان کمک کند تا با مشکلات عاطفی خود به طور مؤثرتری مقابله کنند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم، به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: تغذیه سالم و متعادل، به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک می‌کند.
- خواب کافی: خواب کافی، به بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس کمک می‌کند.
- انجام فعالیت‌های لذت‌بخش: انجام فعالیت‌هایی که مردان از آنها لذت می‌برند، مانند مطالعه، موسیقی، فیلم یا بازی‌های ویدیویی، می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک کند.
مشکلات جسمی و روانی
مشکلات جسمی مانند کم‌خونی، مشکلات تیروئید و دردهای مزمن می‌توانند منجر به احساس خستگی و بی‌حوصلگی در مردان شوند. همچنین مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و استرس مزمن نیز می‌توانند چنین حسی ایجاد کنند که زندگی دیگر معنای خود را از دست داده است.
راهکارها
- مراجعه به پزشک و تشخیص دقیق:
اهمیت تشخیص اولین و مهم‌ترین قدم، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم برای تشخیص دقیق مشکل است. تشخیص صحیح، کلید درمان موثر است.
پی گیری درمان: پس از تشخیص، پی گیری دقیق درمان‌های تجویز شده توسط پزشک بسیار مهم است.
- مدیریت کم‌خونی:
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، اسفناج و حبوبات می‌تواند به بهبود کم‌خونی کمک کند.
- مکمل‌های آهن: در صورت تجویز پزشک، مصرف مکمل‌های آهن می‌تواند سطح آهن بدن را افزایش دهد.
- درمان علت زمینه‌ای: اگر کم‌خونی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، درمان آن بیماری ضروری است.
- مدیریت مشکلات تیروئید:
- داروهای تیروئید: مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک برای تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید ضروری است.
- تغذیه مناسب: مصرف غذاهای حاوی ید مانند ماهی و نمک یددار می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند.
- مراقبت‌های منظم: انجام آزمایش‌های منظم تیروئید و مراجعه به پزشک برای تنظیم دوز دارو ضروری است.
سبک زندگی
شاید باور نکنید یا به نظرتان بی‌اهمیت باشد اما سبک زندگی شما می‌تواند تاثیر مستقیم روی بی حوصلگی یا روحیه شما داشته باشد. کمبود خواب، تغذیه نامناسب، عدم فعالیت بدنی و مصرف الکل یا مواد مخدر از مواردی هستند که احساس تهی بودن و ملالت (Entrapment) را در افراد پررنگ می‌کنند. در صورتی که علایق و تفریحات سالم و متنوع نداشته باشید این احساس تشدید می‌شود.
راهکارهایی برای ترک عادت های مخرب و تغییر سبک زندگی
ترک الکل و مواد مخدر می‌تواند یک چالش بزرگ برای مردان باشد، اما با اراده، حمایت و استفاده از روش‌های مناسب، امکان‌پذیر است. در اینجا راهکارهایی برای ترک الکل و مواد مخدر ارائه می‌شود:
- پذیرش مشکل و تصمیم به تغییر: اولین قدم، پذیرش این واقعیت است که سبک زندگی و یا مصرف الکل یا مواد مخدر به یک مشکل تبدیل شده است.
- تصمیم قاطع: تصمیم جدی و قاطع برای تغییر سبک زندگی و یا ترک، کلید موفقیت است.
- تعیین هدف: هدف خود را مشخص کنید و به خودتان یادآوری کنید که چرا می‌خواهید سبک زندگی را تغییر دهید و یا ترک کنید.
- دریافت کمک حرفهای:
- شرکت در جلسان منتورینگ:
- با ایجاد فضای عقلانی و شیوه های به روز رفتار درمانی نظیر رفتار درمانی شناختی (Cognitive Behavioral (CBT) Therapy) بر اساس درک متقابل و رسیدن به توافق مشترک؛ نوع نگرش و تحلیل شما را در حوزه مدیریت افکار، احساسات و رفتارها و از جمله رفتارهای مرتبط با اعتیاد تغییر دهد.
- شرکت در گروه‌های حمایتی
تغییر سبک زندگی
- ایجاد محیط سالم: از محیط‌ها و افرادی که شما را ترغیب به ورود به فضاهای فکری مبتنی بر ناامیدی و ناکارآمدی می‌کنند؛ دوری کنید.
- یافتن فعالیت‌های جایگزین: فعالیت‌هایی را پیدا کنید که از آنها لذت می‌برید و آن ها را جایگزین سبک زندگی گذشته و یا مصرف مواد مخدر یا الکل کنید.
- ورزش منظم: ورزش به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: تغذیه مناسب به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک می‌کند.
- خواب کافی: خواب کافی به بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کند.
مقابله با وسوسه (برای تغییر تمامی زمینه های Boredom و همچنین ترک اعتیاد)
- شناسایی محرک‌ها: محرک‌هایی که شما را به مصرف ترغیب می‌کنند، شناسایی کنید و از آنها دوری کنید.
- یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای: مهارت‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا تمرکز حواس را برای مقابله با وسوسه یاد بگیرید.
- تماس با افراد حامی: در صورت احساس وسوسه، با افراد حامی خود تماس بگیرید.
پیش گیری از بازگشت:
- برنامه‌ریزی برای آینده: برنامه‌ای برای زندگی بدون مواد مخدر یا الکل تهیه کنید.
- شرکت در جلسات پیگیری: شرکت در جلسات مشاوره یا گروه‌های حمایتی پس از ترک، به پیشگیری از بازگشت کمک می‌کند.
- پذیرش احتمال بازگشت: بدانید که بازگشت ممکن است اتفاق بیفتد، اما از آن به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد استفاده کنید.
علت بی حوصلگی: بررسی ریشه‌ها و راه‌های مقابله
سخن آخر: ناامید نشوید!
بر اساس یافته های آقای Ruairi O’Connor در کتاب When It’s Darkestسال 2021 یکی از آسیب زننده ترین افکار و هیجانات بشر احساس در تله افتادگی (Entrapment) است. زمانی که فرد فکر می کند در زنجیرهایی محکم و گریزناپذیر از فرآیندهای تکراری قرار گرفته و هر روز بیشتر و بیشتر در حال غرق شدن است. این فرآیندهای تکراری می توانند منشا بیرونی (Extra Entrapment) مانند: آداب و رسوم اجتماعی، روابط خانوادگی، باورهای فرنگی و …. و یا منشا درونی (Inner Entrapment) مانند: تکرار بیمار گونه برخی رفتارهایی چون پرخوری، سکس، مصرف الکل، مصرف مواد و …. داشته باشد.
بی حوصلگی و ملالت معمولا یکی از نخستین احساسات ماحصل “در تله افتادگی” است. احساسی عموما گذرا است که هر فردی در زندگی خود تجربه می‌کند. مهم‌تر از همه این است که خود را به تمامی تسلیم این احساس نکنید و برای خروج هر چه زودتر از آن هر اقدامی که لازم است انجام دهید.
تغییر و تحول، هرچند کوچک یکی از مهم‌ترین عوامل در ناامید نبودن و ادامه زندگی است. هر گامی که به سوی بهتر شدن بردارید احساس بهتری به شما می‌دهد. ممکن است احساس کنید در یک سری فرآیند تکراری گیر کرده اید و در تله افتاده اید اما همیشه فرصت‌هایی برای تغییر وجود دارند. اهمیت اهداف کوچک مثل یاد گرفتن یک مهارت یا ورزش جدید را به هیچ وجه نادیده نگیرید.
اگر نیاز به کمک حرفهای دارید…
در دنیای مدرن امروزی کاملا قابل درک است که احساس خستگی و بی‌انگیزی کنید. شاید زمان آن رسیده که کمی هم برای خودتان وقت بگذارید و فکر کنید چه چیزهایی باعث شده به این احساس برسید؟ آیا چیزهایی بوده که قبلا از آنها لذت می‌بردید و الان دیگر نمی‌برید؟ آیا احساس مفید بودن نمی‌کنید؟ آیا نیاز دارید کسی حرفهای شما را بشنود بدون اینکه شما را قضاوت یا سرزنش کند؟ و سپس با راهکارهای عملی شما را به یک زندگی بهتر هدایت کند؟
جلسات منتورینگ دقیقا چیزی هستند که شما نیاز دارید. در این جلسات قرار نیست روی یک صندلی نشسته و توسط یک روانشناس یا مشاور مورد ارزیابی قرار بگیرید. یک منتور مانند یک دوست و استاد راهنما، قدم به قدم دست شما را می‌گیرد تا به یک روش درست، منطقی و عقلانی در زندگی خود برسید. روشی که در نهایت آرامش و رضایت عمیق درونی را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
