منتومهر آکادمی

برخی از انسان‌ها برای ایجاد و یا حفظ و نگهداشت یک رابطه عاطفی/جنسی دست به اقدامات مخرب می‌زنند که در این نوشتار ضمن بیان مکانیزم و ریشه‌های این رفتارها، به شما شناخت دقیقی ارائه خواهد شد تا بتوانید در تنظیم روابط عاطفی/جنسی خود و درک دلایل بسیاری از رفتارهای طرف مقابل عمیق‌تر و صحیح‌تر عمل کنید و روابط پایدارتری را ایجاد و مدیریت کنید.  

مکانیزم رفتاری نخست: رشوه دادن و هزینه های بی‌دلیل(Conspicuous Spending)

این مکانیزم رفتاری بیشتر مردانه است و شکل بروز آن بدین گونه است که یک مرد برای جلب خانم‌ها خرج‌های بیهوده می‌کند و به نوعی به رشوه دادن می‌پردازد. عموما هدف مردان از این کار این است که نشان دهند منابع بسیاری دارند که می‌توانند خرج کنند.

در این رفتار مخرب و به شدت آسیب زننده، فرد ناخواسته در تله‌ای کشنده قرار می‌گیرد و  به خودش ضربه‌های مهلک مالی و یا حتی بدنی وارد می‌کند. او مال و حتی در مواردی جان خودش را به آتش می‌کشد تا نشان دهد چقدر منابع دارد و این می‌تواند موجب نابودی و انقراض فرد شود.

آقای Amotz Zahavi معتقد است: این رفتار در دنیای حیوانات نیز عموما در جنس نر قابل مشاهده است. ایشان از طاووس مثال می زند. طاووس نر برای جذب حیوان ماده و در راستای اثبات این موضوع که من منابع ژنتیکی بسیار بالایی دارم و بنابراین از ارزش زیادی برای جفت‌یابی برخوردارم، یک “دم” بسیار برزگ و در عین حال بی‌خاصیت را پرورش می‌دهد. این دم بزرگ نه تنها برای او ارزش بقا ندارد بلکه در بسیاری موارد عامل مزاحم او برای فرار از دست شکارچیان است و به همین دلیل طاووس‌های با دم بزرگ در حال انقراض هستند.

عارضه یابی ریشه و مبانی رفتار رشوه دادن در رابطه عاطفی/جنسی

یکی از مهم‌ترین دلایل برای بروز این رفتار را می‌توان در احساس کمبود منابع فرد برای همسریابی(جفت‌یابی) دانست. یک مثال عام که شاید همگی ما این روزها به دفعات آن را شنیدیم و اصطلاح معادلی هم در زبان فارسی برای آن وجود ندارد، sugar daddy  و sugar mommy است.

این حالت رفتاری عموما زمانی بروز می‌کند که فردی علیرغم تفاوت سنی قابل توجه، قصد دارد با فرد جوان‌تر وارد رابطه عاطفی/جنسی شود. در این شرایط معمولا فرد مسن‌تر احتمال می‌دهد خصوصیات ظاهری(جلوه‌های اغواگری) او جذابیتی برای طرف مقابل ندارد و بنابراین احتمالا نمی‌تواند انتظار برقراری رابطه عمیق احساسی را داشته باشد. درنتیجه او برای جذب و نگهداشت طرف رابطه، بی‌مهابا از منابع مالی و بدنی خود خرج می‌کند. او همیشه تلاش دارد تا با دست زدن به هزینه‌های بی‌دلیل(Conspicuous Spending) بیشترین امکانات ممکن مثل هدایای گران‌قیمت، ماشین، خانه و … را فراهم کند. همچنین تلاشی بیهوده و مخرب می‌کند تا قدرت بدنی خود را در حد پاسخگویی به نیاز جنسی قدرتمند طرف مقابل حفظ کند و برای این منظور به مصرف انواع مکمل‌ها و ویتامین‌ها و حتی گاهی به مصرف الکل و یا مواد مخدر رو می‌آورد.

شاید این مطلب نیز برای شما جالب باشد:

جذابیت های مردان برای زنان و برعکس، بررسی علمی و کاربردی فاکتورها و فانتزی های جذابیت زنان و مردان از نظر جنس مخالف

مکانیزم رفتاری دوم: زور و تسلط و مقوله تعرض و تجاوز(Assault & Rape)

در ابتدا بایستی بیان کرد که این یک ویژگی مردانه بوده و رفتاری است برای ادامه بقا برای برخی از مردان. در یک پژوهش 155 نفر جمعیت دانشجویی و یا داوطلبان(افراد با سطح اجتماعی مناسب) مورد تحقیق قرار گرفتند. هدف از این تحقیق این بود که این افراد تا چه میزان تمایل به تجاوز جنسی و تعرض دارند. در این تحقیق، 7 شاخص زیر مورد سنجش قرار گرفت:

1- سلطه طلبی جنسی(Sexual Dominance): برخی از آقایان از این که همسر یا شریک جنسی آنها در سلطه و کنترل خودشان داشته باشند، احساس برانگیختگی و لذت دارند. به تعبیر دیگر قلدری، زور گویی و کنترل تمام امور، زمینه‌ساز ایجاد جذابیت جنسی است؛ در حالی که برخی دیگر این احساس را ندارند.

2- خشونت علیه زنان(Hostility Toward Women (HTV)): این افراد اصولا زن ستیز هستند و زنان(نوع رانندگی، Life-style آن ها و ….)  را مسخره می‌کنند.  

3- پذیرش خشونت بین فردی(Acceptance of Interpersonal Violence): برخی از مردان معتقدند خانم‌ها اصولا از مردان قلدر و پذیرش سلطه لذت می‌برند. زن ها مردان خشن را دوست دارند. از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می دهند برخی افراد اصولا پذیرش خشونت بین فردی دارند. این افراد هنگامی که مورد تعرض و تجاوز قرار می‌گیرند، علی رغم ناراحتی، چندان هم ناراضی نیستند. بلکه گاهی اوقات با ارسال پیام‌های پنهان از آن لذت هم می برند.

4- روان پریشی آیزنگ(psychosis): این عبارت را امروز به عنوان رفتار ضد ارزش اجتماعی می‌دانند. مجرمان اجتماعی و افرادی که رفتارهای psychopathic دارند، تمایل دارند تجاوز جنسی را تجربه کنند و از آن لذت می‌برند.

5- تجربه داشتن در امورجنسی(Sexual Experience)

6- برانگیختگی به محتوی تعرض(Arousal to rope index)

7- پذیرش افسانه تجاوز(Rape Myth Acceptance)

عارضه یابی ریشه و مبانی تعرض و تجاوز

در ریشه یابی دلایل تعرض و تجاوز علیه زنان بایستی در ابتدا یک تصور اشتباه رایج را اصلاح نمود و آن این است که برخلاف تصور عموم، افراد خلافکار(Psychotic & Antisocial) لزوما متجاوز نیستند. بلکه بر اساس مطالعات بیشترین زمینه در افرادی است که یک یا تعدادی از ویژگی های سه گانه زیر را دارند:

• خشونت علیه زنان
• پذیرش خشونت بین فردی
• برانگیختگی به محتوی تعرض

به تعبیر دیگر مردانی مستعد خشونت جنسی هستند که در ذهن خود می‌پندارند خشونت جنسی علیه زنان درست است. خانم‌ها هم از این موضوع چندان ناراحت نمی‌شوند و مرد کامل باید زورگو، مستبد، خشن و ارعاب‌کننده باشد. از سوی دیگر عوامل 7 گانه فوق بر هم اثر فزاینده دارند و زمانی که تعداد عوامل از 5 الی 6 عامل عبور کند؛ ناگهان شاهد رشد فزاینده در این خصوص هستیم و فرد می تواند وارد مرحله خطرناکی از اقدام به تعرض و تجاوز شود.

در این جا ضروری است به یک سئوال و ابهام دیگر نیز پرداخته شود: آیا تجاوز جنسی بیشتر توسط افراد محروم، سرخورده و طرد شده اجتماع صورت می‌پذیرد؟ افرادی که برای جبران محرومیت خود و لذت این کار را انجام می‌دهند؟

در پاسخ بایستی گفت خیر این گونه نیست. درواقع افرادی که از طبقات اجتماعی پایین هستند بیشتر گرفتار قانون می‌شوند. در عمل، حقیقت این گونه است که هر چه در طبقات اجتماعی بالاتر می رویم امکان تعرض و تجاوز بیشتر می‌شود. بنابراین می‌توان گفت هیچ گونه رابطه معنی‌داری میان تعرض و تجاوز با طبقات اجتماعی پایین و محروم وجود ندارد.

زمانی که فرد از نردبان قدرت بالا می رود دیگر نسبت به درد و رنج دیگران بی‌تفاوت می‌شود. بر اساس این نگرش زمانی که امکانات فرد بیشتر می‌شود، صاحب پول و قدرت و شهرت می‌شود، دیگر نسبت به درد و رنجی که جنس مخالف تحمل می‌کند بی‌تفاوت شده و میزان تعرض و بهره‌کشی جنسی توسط او افزایش می‌یابد.  اما این مردان اما چون پشتوانه دارند توسط قانون گرفتار نمی‌شوند. بنابراین سلطه‌طلبی، اقتدارگرایی و تنوع طلبی جنسی رابطه مستقیمی با سلسله مراتب قدرت و اقتدارگرایی دارد. هر چقدر رده و طبقه اجتماعی فرد بالاتر می رود احتمال تجاوز و تعرض جنسی توسط او افزایش می یابد.

شاید این مطلب نیز برای شما جذاب باشد:

تفاوت زنان و مردان در رابطه جنسی، چرا مردان و زنان در رابطه جنسی هر کدام به شکل خاصی از روابط علاقه دارند؟

مکانیزم رفتاری سوم: فریب، مقوله مزاحمت، تعقیب و محدود سازی(Stalking)

ایجاد مزاحمت جنسی آقایان برای خانم‌ها و یا برعکس و همچنین همجنس‌ها در همجنس‌گرایان

در ابتدای این بخش از نوشتار به تعریف مزاحمت جنسی(Stalking) می‌پردازم: مزاحمت‌ها، زیرنظرگرفتن‌ها و تعقیب‌هایی که در قربانی ایجاد اضطراب و ترس می‌کند. چنانچه فرد از تعقیب شدن احساس رضایت داشته باشد این پدیده مزاحمت جنسی نیست.

آمارها نشان می دهند حدود 70 درصد از مزاحمت‌های جنسی  توسط آقایان، حدود 20 درصد توسط خانم‌ها و حدود 10 درصد توسط همجنس‌گرایان صورت می‌پذیرد.

تحقیقات نشان می‌دهد افراد با خصوصیات زیر زمینه ایجاد مزاحمت جنسی  بیشتری دارند:

• افرادی که سبک رومانتیک ناامن دارند
• افرادی که طیف اوتیسم دارند
• افرادی که اختلال شخصیت مرزی دارند
• افرادی که خشم و احساس تحقیر داشتند
• احساس پایین‌تر بودن نسبت به قربانی
• افرادی که نگرانی از غیر قابل جایگزین بودن قربانی دارند

در خصوص پدیده مزاحمت جنسی بایستی یک خطای شناختی رایج را اصلاح کرد. گاهی اوقات این تصور ایجاد می‌شود که این افراد تا چه حد عاشق هستند. اما در عمل دیده می‌شود که ریشه اصلی این رفتار در عشق نیست بلکه در احساس پایین‌تر بودن، حقارت و ناتوانی فرد ریشه دارد. افرادی که Stalking می کنند منابع کمتری مانند موقعیت اجتماعی، هوش، توانمندی، ثروت، فیزیک و ظاهر خوب و …. دارند. این افراد زمانی که احساس می کنند فرصتی وجود دارد آن را امید آخر خود می‌دانند.

آمارها نشان می‌دهند تنها 6 درصد از مزاحمت‌های جنسی به یک رابطه جنسی ختم می‌شود و 94 درصد به نتیجه نمی‌رسند. اما این افراد به قدری احساس درماندگی می‌کنند که این رفتار را ادامه می‌دهند. زمانی که شخص مزاحم جنسی از قربانی خود پاسخ مثبتی دریافت نمی‌کند، براساس میزان تهور، جسارت و قدرت خود، اقدامات زیر را به قصد محدود کردن منابع قربانی انجام می‌دهد:

• تهدید قربانی
• ایجاد مزاحمت های فیزیکی و آزار
• بی آبرو کردن قربانی
• و درنهایت(در موارد محدود) ایجاد آسیب‌های فیزیکی پایدار در قربانی

هدف مزاحم جنسی(Stalker) این است که قربانی را از ارتباط با افراد دیگر متوقف کند و او را به گونه‌ای محدود کند که تنها مجبور به تسلیم به برقراری ارتباط عاطفی/جنسی با او باشد.

راهکار پیشنهادی:

قربانیان در این شرایط مطلقا نبایستی منابع خودشان و به ویژه منابع ارتباطی خودشان را محدود و یا متوقف کنند. زیرا بزرگترین ابزار مزاحم جنسی شرمگین کردن فرد و زمینه‌سازی برای محدود شدن روابط اوست و در صورتی که قربانی در تله بیفتد؛ تبدیل به طعمه ای می‌شود که فرد مزاحم می‌تواند تسلط خودش را بر روی او تثبیت کند.

عارضه یابی ریشه و مبانی فریب: مقوله مزاحمت، تعقیب و محدود سازی (Stalking)

این مفهوم معمولا به میزان قابلیت‌ها و توانمندی‌های فرد برای همسر شدن(Mate Value) باز می‌گردد. افرادی که توان همسریابی پایین دارند معمولا به مزاحمت جنسی روی می‌آورند. زیرا این روش را ابزاری می‌دانند برای آن که بتوانند شانس خودشان را امتحان کنند. این افراد تصور می‌کنند گزینه دوم آن است که تا آخر عمر مجرد باقی بمانند و هیچ گاه نخواهند توانست ژن‌های خود را گسترش دهند.

سخن آخر

چنانچه شما قربانی چنین رفتارهایی بودید یا به هر نحوی آسیب دیدید، ما اینجاییم تا با متد نوین منتورینگ به شما کمک کنیم. منتورینگ چیست؟

منابع (references)

The Handicap Principle. Amotz Zahavi

When Men Behave badly. The hidden roots of sexual deception, harassment, and assault. David M. Buss. 2021

Predictor of naturalistic Sexual Aggression. Neil M. Malamuth. Psychology & Social Psychology. 1986

The Power Paradox: How We Gain and Lose Influence. 2016

Despotism and Differential Reproduction. A Darwinian View of History. Laura L. Betzig. 2024

Universal Sex Difference in the Desire of Sexual Variety. David P.schemit. Bradly University. (2003)